به گزارش روابط عمومی سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور در برنامه زنده تلویزیونی پرسشگر که جمعه شب(27 اردیبهشت 1398) ساعت 22 تا 23 از شبکه آموزش پخش می شد، پاک سرشت به دلایل بی مهارتی فارغ التحیلان دانشگاهی پرداخت.

وی همچنین ضمن انتقاد از رویکرد آموزش و پرورش در بحث مهارت آموزی گفت: متاسفانه موضوع آموزش مهارت هنوز برای بسیاری از مراکز اجرایی و  تصمیم گیر مهم نیست.

به دلیل ضیق وقت امکان طرح همه مباحث از پیش آماده شده رئیس سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور در این جلسه فراهم نشد. در ادامه یادداشت های دکتر پاک سرشت ارائه می شود:

آمارها چه می گویند؟

-         2569 دانشگاه

-         3794000 دانشجو (670 هزار نفر در دانشگاه فنی و حرفه ای و دانشگاه جامع علمی و کاربردی معادل 17%)

-         نرخ بیکاری فارع التحصیلان 1/19 (کل جمعیت 12 درصد). کارشناسی؛ 21%، ارشد؛ 8/16%، کاردانی 1/16%، دکتری تخصصی؛ 6/6 (دوره دکتری در سال 90؛ 0%). بیکاری زنان فارغ التحصیل 30 درصد.

-         42 درصد بیکاران کشور فارغ التحصیلان هستند.

-         نرخ همراستایی آموزش؛ 42 درصد، آلمان 80%، استرالیا؛ 77%؛ بلژیک 73%؛ اتحادیه اروپا 68%؛ ترکیه 65%؛

-         بالاترین و پایین ترین نرخ همراستایی و اندازه آموزی؛ بهداشت به ترتیب 82% و 73%؛ محیط زیست 24% و 13%.

-         مقایسه ترکیب وضعیت فارغ التحصیلان ما با کشورهایی چون انگلیس، آلمان، اتریش، استرالیا و ترکیه؛ جمعیت غیرفعال زیاد، بیکاری زیاد و اشتغال مرتبط کم، اشتغال غیرمرتبط یکسان.

-         44 درصد مهارت آموزان سازمان در سال 97 دارای تحصیلات عالی

چرا فارغ التحصیلان مهارت لازم را ندارند؟

-         این مشکل در همه نظام های آموزشی وجود دارد. چون نظام های آموزشی تربیت نیروی انسانی را در بلندمدت هدف قرار می دهند. تغییرات در بازار کار و دنیای مشاغل به حدی است که اساسا دانشگاهها نمی توانند واکنش سریع داشته باشند. به لحاظ مهارتهای نرم، اجتماعی، شایستگی های کانونی باید افراد تربیت شوند.

-         جهت گیری نظام آموزشی در بخش غیرمهارتی اساسا شغل و فعالیت نیست. این بخش مهارتی هست که هدفگذاری آن شغل، بازار و کسب و کار است.

-         ما سالهاست دانشگاهها را در مسیر ارتقای علمی، نوآوری و فناوری کشور هدایت کرده ایم. مسیر و مکانیسم تاثیرگذاری بر محیط بیشتر ارتقای تکنولوژی، نوآوری علمی و ... بوده است و نه تربیت نیروی انسانی. نهاد آموزش را به نهاد علم تقلیل داده ایم. آموزش عالی پژوهش محور عمل کرده است.

-         تاکید بر حوزه مهارت و ارتقای مهارت نیروی کار در اسناد بالادستی ضعیف است و بسط داده نشده است. به عنوان مثال ما یک شاخص کمی مرتبط با موضوع ارتقای توان مهارتی نیروی کار در این سند

پیدا نمی کنیم. (در بند 4 اهداف بخشی نظام علم، فناوری، نوآوری به دستیابی نیروی کار به شایستگی ها و مهارتها اشاره شده است)

-         اساسا برای بسیاری از مشاغل ما نیازی به تحصیلات دانشگاهی نداریم. تنها 10 درصد مشاغل کشاورزی، 15 درصد مشاغل بخش صنعت و 25 درصد مشاغل حوزه خدمات می تواند فارغ التحصیل دانشگاهی جذب کند.

اقدامات سازمان

-         اجرای دوره های مرتبط با آمادگی شغلی؛ کسب و کار و کارآفرینی ویژه دانشجویان و دانش آموختگان

o        18 استاندارد شغل و شایستگی در زمینه کارآفرینی و توسعه کسب و کار داریم

o        32919 نفر در این دوره ها شرکت کرده اند در سال 1397

-         آموزش مهارتی دانشجویان و فارغ التحصیلان؛ موضوع ماده 9 تصویب نامه ستاد اقتصاد مقاومتی در خصوص اشتغال فراگیر، بند ت ماده 4 قانون برنامه ششم، بند 10 تصویب نامه شورای عالی اشتغال در سال 1393، جزء 3 تبصره 7 ماده 1 قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور، تبصره 18 قانون بودجه، (مجموعا این فعالیتها در 459 واحد دانشگاهی انجام می شود یعنی 9/17 درصد 2569 واحد دانشگاهی کشور)

الف) دانشجویان

o        مراکز جوار دانشگاه ASD

§         سال شروع 1387، فقط فضای آموزشی از دانشگاه، کل هزینه توسط سازمان، 421 مرکز و شعبه

§         عملکرد 1397: 41384 نفر دوره در 2693 دوره آموزشی توسط 2692 مربی، متوسط طول دوره 112 ساعت.

o        مراکز ارتقای شایستگیهای حرفه ای دانشجویان SCD

§         سال شروع 1396، انجمنهای صنفی و کاریابی ها فاقد نقش، 38 مرکز فعال و 51 مرکز در دست راه اندازی) 60 درصدهزینه توسط دانشجو و مابقی توسط دانشگاه و سازمان

§         عملکرد 1397: 280 نفر دوره در 35 دوره آموزشی  توسط 16 مربی (مشکل ثبت اطلاعات عملکرد در ASD)، متوسط طول دوره 143 ساعت.

o        مراکز مدیریت مهارت آموزی و مشاوره شغلی TMC

§         سال شروع 1397، افزایش نقش بخش خصوصی، استفاده از همکاری دفاتر مشاوره شغلی، اریابی های غیردولتی، مراکز دولتی، آموزشگاههای آزاد، اهداف اصلی: نیازسنجی مهارتی، ارائه خدمات مشاوره شغلی و آموزشی، 2 مرکز، 100 درصد هزینه توسط دانشجو

o        کارآموزی دانشجویان در مراکز آموزش فنی و حرفه ای

§         موضوع تفاهم نامه سال 1396 با وزارت علوم،

§         عملکرد 5824 دانشجو کارآموزی خود را در مراکز گذرانده اند 4 درصد از مجموع دانشجویان و فارغ التحصیلان مهارت آموز

§         هنوز وزارت علوم دستورالعمل را ابلاغ نکرده است.

§         ب) فارغ التحصیلان دانشگاهی

o        کارورزی دانش آموختگان دانشگاهی

§         موضوع تصویب نامه 75 شورای عالی اشتغال در سال 1395، تصویب نامه شماره 36 ستاد فرمادهی اقتصاد مقاومتی در سال 1396،

§         19 هزار نفر در سال 97 از طریق کارورزی جذب شده اند.

ج) مهارت آموزی در محیط واقعی کار

§         موضوع تصویب نامه 36 ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی در سال 1396،

§         عملکرد 57335 نفر مهارت آموز ثبت نام شده و 11826 واحد پذیرنده در سال 1397

§         توسعه طرح و ترکیب آن با کارآموزی و اجرای آموزش دوگانه،

§         کارآفرینی مهارت بنیان