مراسم بزرگداشت روز جهانی موزه و هفته میراث فرهنگی سه شنبه ۲۵ اردیبهشت باحضور علی اصغر مونسان، رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، محمد محیط طباطبائی، رییس کمیته موزه های ایران و جمعی از مسوولان و علاقه مندان در سالن همایش های موزه ملی برگزار شد.
نشست روز جهانی موزه و گرامیداشت هفته میراث‌فرهنگی در معاونت میراث‌فرهنگی سازمان میراث‌فرهنگی برگزار شد.
محمدحسن طالبیان معاون میراث‌فرهنگی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری در تشریح برنامه‌های هفته میراث‌فرهنگی و روز جهانی موزه‌ها یعنی 28 اردیبهشت گفت: «علاوه بر برنامه‌ای که روز سه‌شنبه در موزه ملی برای روز جهانی موزه‌ها و برنامه یگان حفاظت میراث‌فرهنگی که فردا برگزار می‌شود، در استان‌ها نیز برنامه‌های متنوعی ترتیب داده شده است. همچنین عصر روز سه‌شنبه از لوح ثبت جهانی چوگان در قصر فیروزه رونمایی می‌شود.»
او با بیان اینکه روز 28 اردیبهشت یعنی روز جهانی موزه‌ها تمام موزه‌های تحت پوشش سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری برای عموم مردم رایگان است گفت: «در طول هفته میراث‌فرهنگی موزه‌های سازمان میراث‌فرهنگی برای گروه‌های دانشجویی و دانش‌آموزی رایگان خواهد بود.»
معاون میراث‌فرهنگی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری با اشاره به شعار امسال ایکوم برای روز جهانی موزه‌ها یعنی «ارتباط خلاق و نوین موزه‌ها، رویکردهای جدید، مخاطبان جدی» گفت: «شعار امسال بحث مفهومی به‌دنبال دارد. موزه‌ها مکان‌های آموزشی، پژوهشی و نهادهای فرهنگی مهم جامعه هستند و ارتباطات خلاق و نوآورانه می‌تواند پیوند موزه‌ها را با جامعه بیشتر کند.»
او با بیان اینکه حضور بیشتر و پررنگ‌تر کودکان و نوجوانان در موزه‌ها بسیار مهم است گفت: «موزه‌ها به توسعه پایدار و ساختن آینده کشور کمک می‌کنند، درنتیجه در سرزمینی که موضوعات مختلف برای ایجاد موزه وجود دارد باید به ایجاد موزه‌ها با موضوعات مختلف پرداخت. در سال 97 اداره‌کل امور موزه‌ها تلاش خواهد کرد که این رویکرد انتقال فرهنگ در راستای توسعه پایدار و گسترش و فراگیری موضوع ایجاد موزه را به‌صورت جدی دنبال کند. مشارکت بخش خصوصی می‌تواند به توسعه موزه‌ها کمک کند و یکی دو سال اخیر شاهد نتایج خوب این مشارکت بودیم.»
معاون میراث‌فرهنگی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری با بیان اینکه موزه‌های تخصصی نقش بسیار مهمی در توسعه فرهنگ عمومی جامعه دارند و مردم را با مسائل گوناگون آشنا می‌کنند گفت: «بنا به تأکید رئیس سازمان میراث‌فرهنگی قرار شد امسال بخش نرم‌افزاری موزه‌ها در کنار کارهای سخت‌افزاری در اولویت قرار گیرد. استفاده از تکنولوژی و خدمات الکترونیکی اعم از بلیت‌فروشی و سایر خدمات، جزو تکالیف اصلی اداره‌کل موزه‌ها است و باید این مسئله را در اولویت قرار دهد. به‌ویژه با توجه به شعار امسال برای داشتن مخاطب‌های جدید باید از این ظرفیت کمک گرفت.»
او افزود: «باید نهادها، انجمن‌ها و دستگاه‌های مختلف را برای ایجاد موزه ترغیب کرد.»
طالبیان ادامه داد: «در بحث اموال فرهنگی کار ویژه‌ای انجام خواهد شد، حدود 251 موزه به میراث‌فرهنگی وابسته است، تقریباً تصاویر، اطلاعات و شناسنامه اکثر اشیای این موزه‌ها در سامانه قرار گرفته است. باید سایر دستگاه‌ها را نیز ترغیب کرد که اموال فرهنگی خود را در این سامانه قرار دهند.»
او افزود: «خوشبختانه وزارت امور اقتصاد و دارایی که این اشیا را ثبت می‌کند پذیرفته که هر شی‌ء که در سامانه ”جام“ قرار بگیرد به‌منزله ثبت در اموال دولتی است و این به دستیابی به آمار دقیق از اشیا کمک می‌کند.»
معاون میراث‌فرهنگی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری ادامه داد: «از طریق ایجاد و توسعه موزه‌ها در حوزه‌های مختلف می‌توان بیشتر به جامعه وصل شد و به حفظ هویت و تاریخ ایران کمک کرد. البته بسیاری از نهادها و دستگاه‌ها این باور را ندارند که موزه جزو نیازهای اصلی است، باید تلاش کرد که این باور در جامعه و دستگاه‌های مختلف ایجاد شود.»
او افزود: «سال گذشته هر هفته یک موزه ایجاد شد و پیش‌بینی می‌شود در سال 97 هر پنج روز یک موزه ایجاد شود. تقریباً به هر استانی که سفر کرده‌ام تعدادی از مردم آن استان آمادگی خود را برای راه‌اندازی موزه‌های خصوصی اعلام کردند و پیش‌بینی می‌شود این رویکرد در ادامه سال 97 بیشتر شود.»
طالبیان تصریح کرد «در موضوع حفاظت و مرمت اشیای موزه‌ای باید کار گسترده‌ای انجام شود، اگر بستر آن در دستگاه‌ها، نهادها و مجموعه‌دارها ایجاد شود دیگر فارغ‌التحصیل بیکاری در رشته‌های مربوط به این حوزه وجود نخواهد داشت. بسیاری از اشیای تاریخی نیاز به تحقیق، مرمت و مراقبت دارند. این امر می‌تواند نقش مهمی در اشتغال‌زایی داشته باشد.»
او افزود: «اداره‌کل امور موزه‌ها برای سال 97 برنامه‌ریزی برای برگزاری حدود 100 نمایشگاه را انجام داده است. همچنین به موزه‌های مادر هر استان اعلام شد که به برگزاری این نمایشگاه‌ها کمک کند.»
معاون میراث‌فرهنگی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری افزود: «در حوزه ثبت نیز تلاش‌های بسیاری برای ثبت، تعیین حریم، برگزاری دوره‌های آموزشی و... انجام شده که امسال توسعه کمی و کیفی بیشتری پیدا می‌کند. رویکردهای جدیدی در برگزاری نشست‌های حرایم و ثبت ایجاد شده و او اعلام شد که هر استانی که 50 پرونده آماده کند می‌شود نشست ثبت را در همان استان برگزار کرد. این به ظرفیت‌سازی استان‌ها کمک بزرگی می‌کند. تمرکز بر ثبت پرونده‌ها به‌ویژه پرونده‌های مشارکتی از دیگر تکالیف حوزه ثبت و احیا است.»
او افزود: «در حوزه امور مربوط به پایگاه‌های میراث‌فرهنگی نیز در سال 97 تلاش بیشتری می‌کنیم که تشکیلات و ساختار متناسب پایگاه‌ها به نتیجه برسد. گسترش فعالیت‌های چندرشته‌ای، سامان‌دهی محوطه‌ها، ایجاد زیرساخت‌ها برای بازدیدکنندگان، توسعه حفاظت فیزیکی و الکترونیک، برگزاری نشست‌ها و کارگاه‌های تخصصی و... از دیگر برنامه‌های این اداره‌کل در سال 97 است.»
طالبیان در تشریح فعالیت‌های حوزه حفاظت و مرمت گفت: «موضوع مشارکت بیشتر با بخش خصوصی، توجه به مناطق مرزی، محروم و روستاها، توجه به مناطق کمتر شناخته شده، نظام‌مند کردن فعالیت‌های مرمتی از طریق احکام مرمت، پایش بهتر و نظارت دقیق‌تر، پیگیری طرح‌های اشتغال‌زا و... از فعالیت‌های این حوزه است.»
معاون میراث‌فرهنگی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری ادامه داد: «880 پروژه مشارکتی در مرمت و موزه خصوصی با جزییات به سازمان برنامه‌وبودجه ارائه شده است و با احتساب سایر پروژه‌های میراثی امسال حدود 2هزار پروژه اجرایی می‌شود.»
او با بیان اینکه تلاش می‌شود که شفافیت در اعتبارات و طرح‌ها به‌صورت آنلاین در دسترس همگان باشد افزود: «برنامه‌های ظرفیت‌سازی برای ساکنان بافت، تهیه فهرست‌بها که 70 درصد آن انجام شده است و موضوع نظام‌مهندسی مرمت یکی از فعالیت‌هایی است که در سال میراث‌فرهنگی که آغاز آن از هفته میراث‌فرهنگی است دنبال می‌کنیم.»
موزه ایران باستان پس از 80 سال بازسازی می‌شود
محمدرضا کارگر مدیرکل امور موزه‌ها و اموال منقول فرهنگی‌تاریخی سازمان میراث گفت: «وضعیت موزه‌های کشور در سطح خوبی قرار دارد. وقتی دولت جدید در صدر امور قرار گرفت وضعیت، وضعیت واقعاً بدی به‌ویژه در موزه‌های بزرگ نظیر سعدآباد؛ موزه ملی، نیاوران، گلستان و... بود ما در بدو کار طرحی اورژانسی برای همه موزه‌ها در نظر گرفتیم و اکنون وضعیت بهتری را در موزه‌ها شاهد هستیم.»
او افزود: «در سال‌های اخیر توانستیم سه نمایشگاه از سه کشورهایی نظیر ارمنستان، کره جنوبی و فرانسه در تهران را برگزار کنیم و این اقدامات بسیاری از باورها را تغییر داد. مثلاً برگزاری نمایشگاه لوور در موزه ملی در جهان انعکاس گسترده و پیام‌های زیادی را داشت، اجرای این نمایشگاه که تماماً ازسوی ما انجام شد مورد تأیید فرانسوی‌ها بود و حتی اذعان کردند حتی بسیاری از استاندارها، نورپردازی، شیوه چیدمان این نمایشگاه از فرانسه بالاتر بود. این مسئله باعث شد که با تمدید این نمایشگاه و برپایی آن در مشهد موافقت شود.»
کارگر ادامه داد: «این نمایشگاه جایگاه نظام موزه‌داری کشور را ارتقا داد و شرایط را برای توسعه همکاری‌های بین‌المللی فراهم کرد و این نمایشگاه‌ها موفقیت بزرگی برای نظام موزه‌داری است.»
او با اشاره به بازدید 15هزار و 600 نفر در یک روز از نمایشگاه لوور گفت: «این نشان می‌دهد که اگر اتفاقی درخور را ترتیب دهیم این ظرفیت‌ها وجود دارد. وقتی این تعداد از افراد برای دیدن این نمایشگاه صف می‌کشند آن هم از همه اقشار جامعه نشان می‌دهد که اگر ظرفیت و اتفاق خوب ایجاد شود مردم به موضوعات فرهنگی علاقه‌مند هستند. موزه لوور در بالاترین روز بازدیدش با 60میلیون توریست 30هزار نفر بازدیدکننده دارد که بیشتر ازسوی گردشگران خارجی است، یعنی از هر 100بازدیدکننده یک نفر ممکن است فرانسوی باشد، درحالی‌که در ایران اوج بازدیدکنندگان خارجی از موزه‌ها نهایت 2میلیون بازدید در سال است و در ایران 99درصد بازدیدکنندگان ایرانی هستند. این نشان‌دهنده ظرفیت داخلی ماست.»
مدیرکل امور موزه‌ها و اموال منقول فرهنگی‌تاریخی بیان کرد: «موزه‌ها می‌توانند در همه ابعاد سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جامعه تأثیر داشته باشند و وحدت ملی را ایجاد و هویت ملی را تقویت کنند.»
او افزود: «همه موضع‌گیری‌های سیاسی در مورد ایران در دنیا بر این نقطه اتفاق‌نظر دارند که ایران کشوری دارای تمدن غنی است. این بخشی از تلاش‌هایی است که از طریق برگزاری نمایشگاه‌ها مختلف در دنیاست، این نمایشگاه‌ها یادآوری می‌کند که ایران کشوری دارای تمدن غنی، دارای تاریخ و تأثیرگذار است. این تصور به‌راحتی شکل نگرفته و حاصل تلاش‌هایی است که از طرق مختلف مانند برگزاری نمایشگاه‌ها با همکاری سایر کشورها شکل گرفته است، این نمایشگاه‌ها یادآوری می‌کند که ایران کشوری صاحب تمدن است.»
کارگر بیان کرد: «اداره‌کل امور موزه‌ها در نظر داریم هر پنج روز یک موزه در سال 97 راه‌اندازی شود، اما پیش‌بینی می‌شود که تعداد از این بیشتر شود. مطالبات مردم در ایجاد موزه و بهینه شدن موزه نقش جدی در توسعه موزه‌ها دارد. خوشبختانه مطالبات اجتماعی برای ایجاد موزه‌ها بیشتر شده است و این مهم‌ترین اتفاقی ست که در سال‌های اخیر رخ داده. بالا رفتن توقعات اجتماعی در حوزه موزه‌های امر بسیار مهم و خجسته‌ای است.»
او افزود: «چین در افق دوردست خود اعلام کرده برای هر 250هزار نفر در آینده یک موزه داشته باشیم ما 650 موزه در کشور داریم و این یعنی برای هر 125هزار نفر یک موزه در کشور داریم. بازسازی موزه ایران باستان یکی از پروژه‌های مهم ما در سال 97 است و پس از 80 سال این موزه با استانداردهای جهانی کاملاً بازسازی می‌شود.»
کارگر در پایان اعلام کرد: «همه موزه‌ها در هفته میراث‌فرهنگی یک اتفاق دارند و میزبان یک رویداد و نشست هستند.»
