1398/03/23 تعداد بازدید: 2701
print
نیاز سنجی صحیح آموزشی گامی برای تربیت نیروی کار توانمند

افشین رحیمی گل خندان مدیر کل آموزش فنی و حرفه ای استان خراسان رضوی گفت: نیاز سنجی صحیح آموزشی گامی برای تربیت نیروی کار توانمند

نظام آموزش عالی هر کشوری، در تامین و تربیت نیروی انسانی متخصص خود، به منظور مشارکت در برنامه های سازندگی، از نقش و جایگاه ویژه ای برخوردار است. در صورت توجه به هدف های این نظام، رسالت آن در تربیت نیروی انسانی متخصص و سهم عظیم آن نیروها در رفع تنگناها و کمک به پیشبرد امور اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و نظامی در فرایند توسعه بیش از پیش روشن تر می شود. آن چه هم اکنون در خصوص نظام آموزش عالی با توجه به اثرات آن در جامعه دیده می شود، سهم بیشتر دانش آموختگان نسبت به نیاز بازار کار است که برای رفع آن، برنامه ریزان و سیاست گذاران آموزش عالی توجه ویژه ای داشته باشند.  این جاست که ضرورت نیاز سنجی آموزشی برای آموزش و توانمندسازی نیروی کار بیش از پیش احساس می شود. نیاز آموزشی در حقیقت، شکاف میان سطوح کنونی و سطح مطلوب توانایی افراد در انجام وظایف شغلی آنان است. به عبارت دیگر، نیاز آموزشی عبارت است از: تغییرات مطلوبی که در فرد از نظر دانش، مهارت و نگرش باید ایجاد شود تا قادر شود که وظایف و مسئولیت های شغلی خود را در حد مطلوب، مقبول و منطبق با استانداردهای شغلی انجام دهد و زمینه ارتقای بهره وری واحد تولیدی یا خدماتی را فراهم آورد. نیاز آموزشی را می توان به دو گروه آشکار و پنهان تقسیم کرد: نیازهای آموزشی آشکار به آن دسته نیازهای آموزشی گفته می شود که خود را به شکل آشکار نشان می دهد و نیازی به بررسی و تحقیق برای تشخیص آن وجود ندارد، اما نیازهای آموزشی پنهان آن دسته از نیازهایی هستند که تعیین و تشخیص این که چه کسانی به چه آموزش هایی نیاز دارند، مستلزم تحقیق و بررسی است. بنابراین با توجه به توضیحات فوق برای داشتن سیستم آموزشی هدفمند با کارایی و اثربخشی بالا و تقاضا محور، داشتن نیازسنجی بسیار راهگشا و تسهیل گر در ارائه خدمات آموزشی خواهد بود.در واقع نیازسنجی آموزشی به منظور افزایش کارایی و اثربخشی برنامه های آموزشی صورت می‌گیرد. نیاز سنجی همچنین می تواند به بهبود شایستگی ها و عملکرد نیروی کار، افزایش بهره وری و پاسخ گویی به تغییرات آینده کمک شایانی کند. در واقع نیازسنجی اولین گام در اجرای برنامه های آموزشی است و از یافته های آن برای تعیین اهداف آموزشی، انتخاب و طراحی برنامه های این حوزه، اجرای برنامه ها و ارزشیابی نتایج آموزش استفاده می شود. این فرایندها سیکل پیوسته ای را به وجود می آورند که همواره با نیازسنجی آموزشی آغاز می شود. قبل از این که آموزش اتفاق بیفتد، سیستم آموزشی باید برای سوالات ذیل پاسخ مناسبی داشته باشد. آموزش برای چه کسی، چه زمانی، چه جایی، چرا و چگونه را باید ارائه کرد. پاسخ همه این سوالات در انجام نیازسنجی واقع گرایانه و علمی نهفته است، بر این اساس نتایج حاصل از نیازسنجی آموزشی کاربردهای زیادی می تواند داشته باشد؛ از جمله ایجاد نقشه راه برای برنامه ریزی آموزشی، کمک به کاهش هزینه های دستگاه ارائه دهنده خدمات آموزشی، ایجاد فرصت و شرایط برای مدیران و کارفرمایان برای تحلیل و ارزیابی توان و ظرفیت نیروی کار و شناخت نیاز آنان به آموزش، ارتقای مهارت و ... . به طور کلی آموزش افراد به ایجاد شایستگی در آن ها کمک می کند، به شرط آن که براساس نیاز واقعی آنان طراحی و اجرا شود.حال با توجه به تفاسیر فوق و نیاز کشور به نیروی کار ماهر، سهم آموزش های فنی و حرفه ای و کاردانش نسبت به کل دانش آموزان در مقطع دوم متوسطه افزایش یافته است ولی برای افزایش کیفی آموزش های مهارتی رسمی توسط آموزش و پرورش و ترغیب دانش آموزان برای ورود به بازار کار پس از پایان تحصیلات عمومی متوسطه به فرهنگ سازی توسط نهادهای مربوط از جمله صدا و سیما، آموزش و پرورش و ...  وضع قوانین حمایتی در بازار کار نیاز است. ذکر این نکته ضروری است که در خصوص ارائه خدمات آموزشی توسط سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور، همت و تلاش مستمر سیاست گذاران و برنامه ریزان سازمان، انعطاف حداکثری، بهره مندی از نتایج نیازسنجی و پاسخ به تقاضای موجود در قالب قراردادها و تفاهم نامه های همکاری آموزشی است.  در پایان باید گفت؛ برای دست یافتن به نیازهای واقعی نیروی کار و نیز فراهم شدن نقشه راه دقیق برای برنامه ریزی آموزشی توسط سازمان های ارائه دهنده خدمات آموزشی، نیازسنجی باید توسط پژوهشگران در قالب طرح پژوهشی و با استفاده از اسناد توسعه ای شهرستان ها و استان ها در افق درازمدت انجام شود تا علاوه بر شناسایی نیازهای آشکار، نیازهای پنهان و حتی نیازهای آینده نیز احصا شود و این امر مستلزم همت بلند برنامه ریزان و سیاست گذاران وزارتخانه های مربوط برای اولویت دادن به تامین منابع مالی لازم برای اجرای طرح های پژوهشی است.

نظرات:

loader